1. Dersin İçeriği ve Yapılışıyla İlgili Genel Açıklama, Kural ve Öneriler (Rules and Organization of the Course)
2. Ele Alınması Planlanan Konular (Topics)
3. Derste Kullanılacak Temel Kaynaklar (Textbooks)
4. Derste Kullanılacak Ek Kaynaklar (Geniş Okuma Listesi) (Selected Readings)
5. Dersle İlgili Yararlı İnternet Bağlantıları (Useful Internet Links)

6. Ders Slaytları (ppt) ve Elektronik Kaynak (pdf) Arşivi [kullanıcı adı ve şifre gereklidir] (Electronic Archive for Course Materials)
7. Dersle İlgili Duyurular (blogspot) (E-mail List for Students)
8. Dersle İlgili Elektronik Tartışma Platformu (google) [kullanıcı adı ve şifre gereklidir] (Electronic Discussion Forum for Students)
9. Dersle İlgili Öğrenci Tanıtım Formu (Student Form)

10. Geçmiş İB Sınav Soruları [kullanıcı adı ve şifre gereklidir]

---

1. Dersin İçeriği ve Yapılışıyla İlgili Genel Açıklama, Kural ve Öneriler

Bu dersin konuları aşağıda sıralanmıştır; ancak, 3-13 numaralı konuların hepsi dönem içinde ele alınamayabilir. Belirtilen bu konuların "nasıl" bir yaklaşımla ele alınacağı hakkında ise şu sayfadan fikir edinilebilir: GrowthProcess.ppt.

Derste, öncelikle, "iktisadi büyüme"nin (economic growth) ne demek olduğu ve hangi temel konu ve araştırma alanlarını kapsadığı anahatlarıyla özetlenecek ve bu konulardan hangilerinin ne ölçüde Güz 2006 yarıyılında ele alınacağı, hangilerinin ise gelecek dönemde alınacak olan "İktisadi Kalkınma" dersini ilgilendirdiği açıklanacaktır. Bu özet sırasında; öğrencilerin İB kavramını daha önce hangi derslerde ve ne ölçüde ele almış oldukları ayrıntılı biçimde tartışılacaktır. Başlangıç tartışmalarında öğrencilerin mutlaka (!) şu kaynaktan da yararlanması doğru olacaktır: efgp.html.

Dersle ilgili olarak, bir arasınav (9-18 Kasım 2006 tarihleri arasındaki bir gün) ve bir de dönem sonu sınavı (8-30 Ocak 2006 tarihleri arasındaki bir gün) yapılacaktır. Ayrıca, bazı derslerde habersiz kısa sınavlar (quiz) ve yoklamalar yapılabilir. Her quizin konu kapsamını; bir önceki quizden sonra o güne dek ele alınan bütün konular ve/veya daha önceki derslerde açıkça ilan edilen konular oluşturacaktır. Lisans yönetmeliğine göre, öğrencilerin derslerin en azından % 70'ine düzenli devam etmeleri zorunludur.

Öğrencilerin derslere düzenli katılımının yanı sıra, aktif katılımları da esastır. Bu bakımdan, öğrencilerin derslere ilgili konuları aşağıda belirtilen ve derslerde ayrıca tavsiye edilebilecek olan kaynaklardan okuyarak daima hazırlıklı gelmeleri son derece yararlı olacaktır.

Eğer öğrencilerin olası ders içi sorularının yanıtlanması herhangi bir sebeple ders saatlerinde olanaklı olmazsa, öğrenciler bu sorularını yöneltmek üzere dersin öğretim üyesiyle ya görüşme saatinde (Çarşamba günleri, 13:30-14:30 arası) ya da kendisiyle ayrıca bir görüşme gün ve saati ayarlayarak başka bir gün ve saatte görüşebilirler.

Öğrenciler dersin öğretim üyesiyle iletişim kurabilmek için

[1] Kibritçioğlu'nun SBF Spor Salonu binasındaki 140 veya Aydınonat'ın aynı binadaki ? numaralı odasına uğrayabilir,

[2] Kibritçioğlu'nu 319 77 22 (dahili 340) veya Aydınonat'ı 319 77 22 (dahili ?) numaralı iş telefonundan arayabilir veya

[3] kendilerine email (kibritci@politics.ankara.edu.tr veya aydinonat@gmail.com) gönderebilirler.

Dersi almakta olan bütün öğrencilerin (eğer geçmişte aldıkları çeşitli dersler vesilesiyle vermedilerse) doldurup dersin öğretim üyesine teslim etmesi gereken öğrenci tanıtım formları şu adresten çekilip bastırılabilir: ogreform.pdf.

Dönem boyunca dersten daha fazla yararlanabilmeleri için öğrencilerin düzenli ve yoğun internet kullanımı özellikle tavsiye edilir. Bu amaçla öğrencilere aşağıdaki internet bağlantıları yararlı birer başlangıç noktası olarak sunulmaktadır. Ayrıca, bütün öğrencilerin haftada en az bir kez bu sayfaya ve ilgili blogspot sayfasına uğrayarak ve emaillerini kontrol ederek dersle ilgili olası güncel haber ve duyurulardan haberdar olmaları zorunludur.

Zorunlu Okuma Ödevi: Diamond (1997/2002), Rosenberg ve Birdzell (1987/1992), North (1999/2002) ve Fukuyama (2005) kitaplarının, aynen bu sıraya göre, dersi alan bütün öğrenciler tarafından final sınavından önce okunmuş olması gerekmektedir! Bu nedenle, dersi alacak öğrencilerin bir an önce bu kitapları okumaya başlamaları ve final sınavlarına kadar beklememeleri önemle tavsiye olunur!

---

2. Ele Alınması Planlanan Konular

1. Giriş: Bazı Temel Kavram ve İlişkiler

1.1. "İktisadi Büyüme"nin Tanımı ve Diğer Derslerin Konularıyla İlişkileri
1.2. Büyüme-Gelişme/Kalkınma Kavramları ve Birbirleriyle İlişkileri
1.3. Kısa ve Uzun Vadeli İktisadi Büyüme: Tanımı ve Kökenleri (Cari, Potansiyel ve Trend Hasıla Kavramları)
1.4. Konjonktür Dalgalanmaları, Konjonktür Kuramları ve İktisadi Büyüme
1.5. Nominal ve Reel Büyüme Kavramları (Değer = Fiyat x Miktar !)
1.6. Mikro- ve Makroekonomik Üretim İşlevi: Çıktı veya Hasıla Düzeyi ve Belirleyicileri
1.7. Kısmi ve Toplam Faktör Verimliliği/Üretkenliği ve Teknolojik Gelişme
1.8. Diğer Önemli Temel Kavramlar (Stok-Akım, Teknik-Teknoloji, Ölçek vb.)

2. Çıktı, Üretim Faktörleri ve Gelir Dağılımı

2.1. GSMH, GSYH, MG ve Alt Kalemler (Sektörlerin Payları)
2.2. Kayıtdışı, Gizli, İnformel veya Gölge Ekonomi
2.3. İktisadi Büyüme ve Gelir Dağılımı
2.4. Beşeri Sermaye, İşgücü, İstihdam, İşsizlik ve Nüfus (Artışı)
2.5. Fiziki Sermaye Stoku ve Yatırım
2.6. Ar-Ge, Yaparak Öğrenme, Teknolojik Gelişme ve Yenilik (Innovation)
2.7. Diğer Üretim Faktörlerindeki Miktar ve Nicelik Değişmeleri

3. Klasik Büyüme Modelleri: Karamsar Senaryolar?

3.1. Emek-Değer Kuramı
3.2. Adam Smith [1723-1790] {Kaynak 1} {Kaynak 2}
3.3. Thomas R. Malthus [1766-1834]
3.4. David Ricardo [1772-1823]
3.5. Karl Marx [1818-1883]

4. Joseph A. Schumpeter [1883-1950]: Girişimcilerin ve Yeniliklerin Rolü ve Evrimci İktisat

5. Keynesgil Büyüme Modelleri: Tam İstihdamda Dengeli ve İstikrarlı Büyüme?

5.1. Roy Harrod [1900-1978]
5.2. Evsey D. Domar [1914- ]
5.3. İki Açık (Two Gap) Modeli: Dış Ticaret ve Büyüme
Ek: Easterly'nin (1999) Değerlendirmesi

6. Neoklasik Büyüme Modeli

6.1. Robert M. Solow [1924- ]
6.2. Ramsey-Cass-Koopmans Modeli

7. Post-Keynesgil Büyüme Modelleri

7.2. Nicholas Kaldor
7.2. Michal Kalecki
7.3. Luigi Pasinetti
7.4. A. P. Thirlwall: Talep-Yönlü Keynesgil Büyüme Modeli

8. Parasal Büyüme Modelleri

8.1. Gelişmiş Ekonomilerle İlgili Parasal Büyüme Modelleri

8.1.1. Neoklasik Parasal Büyüme Modelleri

8.1.1.1. James Tobin'in Parasal Büyüme Modeli
8.1.1.2. Patinkin-Levhari Parasal Büyüme Modeli

8.1.2. Keynes-Wicksell Parasal Büyüme Modeli
8.1.3. Sentez

8.2. Gelişmekte Olan Ekonomilerle İlgili Parasal Büyüme Modelleri

9. Optimal Büyüme Kuramı: Dinamik Refah Kuramı

9.1. J. Von Neumann: Ekspres-Yol (Turnpike) Modeli ve Sermaye Stokunun Optimizasyonu
9.2. Dinamik Fayda Optimizasyonu (Optimal Tasarruf) Modelleri

10. Büyüme Kuramlarından Planlama Kuramına

10.1. Sermaye-Hasıla Katsayısı, Büyüme ve Kalkınmanın Planlanması
10.2. Uzawa'nın İki Sektörlü Büyüme Modeli

11. Yeni veya İçsel Büyüme Modelleri: Kendi Kendini Besleyen Büyüme Süreci

11.1. Büyümenin İçsel Olması
11.2. İçsel Büyüme Modellerinin Türleri
11.3. Seçilmiş İçsel Büyüme Modellerinin Varsayım, İşleyiş ve Temel Sonuçları

11.3.1. Rebelo'nun "AK" Modeli
11.3.2. Romer'in Ar-Ge Modeli
11.3.3. Lucas (1988): Beşeri Sermayenin Önemi

11.4. Açık Ekonomilerde İçsel Büyüme

12. Hükümetlerin Rolü: Büyüme Politikaları, Sanayileşme veDış Ticaret Politikaları

13. Yeni Kurumsalcı İktisat: Kurumlar ve Büyüme

13.1. Douglass C. North
13.2. Daron Acemoğlu

14. İktisadi Büyüme Kuramlarının Bugünü, Geleceği ve Kalkınma Konusu

---

3. Derste Kullanılacak Temel Kaynaklar

Kitaplar:
	Van Den Berg, H. (2001): Economic Growth and Development. McGraw-Hill/Irwin. [Özellikle 1, 2, 3.2, 3.3, 4, 5.1, 5.2, 6.1, 6.2, 11, 12 ve 13 numaralı ders konuları için yararlı bir kaynak.]
	Tezel, Y. S. (1997): İktisadi Büyüme. Ankara: İmaj Yayıncılık. [Özellikle 1, 2, 3, 5.1, 5.2 ve 6.1 numaralı ders konuları için yararlı bir kaynak.]
	Jones, C. I. (2001): İktisadi Büyümeye Giriş. Ankara: Litaratür Yayıncılık, Çevirenler: S. Ateş ve İ. Tuncer. Özgün kitap: Jones, C. I. (2002): Introduction to Economic Growth. W W Norton & Co., 2. baskı. [Özellikle 6, 11 ve 12 numaralı ders konuları için yararlı bir kaynak.]
	Barro, R. J. (1998): Determinants of Economic Growth: A Cross-Country Empirical Study. MIT Press.
	Diamond, Jared (2002): Tüfek, Mikrop ve Çelik: İnsan Topluluklarının Yazgıları Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları, No. 174 (Çev.: Ülker İnce). İngilizcesi: Diamond, Jared (1997): Guns, Germs, and Steel: The Fates of Human Societies. W. W. Norton & Company; 1st ed edition ; ISBN: 0393038912. * J. Bradford DeLong'un Kitap Hakkındaki Değerlendirmesi * Joel Mokyr'ın Kitap Hakkındaki Değerlendirmesi * David Frum'ın Kitap Hakkındaki Değerlendirmesi * Michael Levin'in Kitap Hakkındaki Değerlendirmesi
	Rosenberg, N ve L. Birdzell, Jr. (1992): Batı Nasıl Zengin Oldu? Endüstri Dünyasının Ekonomik Değişimi İstanbul: Form Yayınları (Çev.: Erdal Güven). [Baskısı tükendi.] İngilizcesi: Rosenberg, Nathan  and L. E. Birdzell (1987): How the West Grew Rich: The Economic Transformation of the Industrial World. Basic Books; ISBN: 0465031099; reprint edition.
	North, D. C. (2002): Kurumlar, Kurumsal Değişim ve Ekonomik Performans. İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları (Çev.: Gül Çağalı Güven). İngilizcesi: North, D. C. (1999): Institutions, Institutional Change and Economic Performance. Cambridge, MA: Cambridge University Press.
	Fukuyama, F. (2005): Devlet İnşası. İstanbul: Remzi Kitabevi. [İngilizcesi, Tanıtım Videosu, Power Point Tanıtımı]
	OECD (2005): İktisadi Büyümeyi Anlamak (Understanding Economic Growth: A Macro-level, Industry-level, and Firm-level Perspective). İstanbul: TÜSİAD, Yayın No. 2005-04-392. [Kitabın İngilizcesinin seçilmiş sayfaları; tamamının pdf'i]
	Maddison, A. (2001): The World Economy: A Millennial Perspective. Paris: OECD.
Makaleler:
	Kibritçioğlu, A. (1998): "İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri". AÜSBF Dergisi, 53/1-4: 207-230.
	Kibritçioğlu, A. ve S. Dibooğlu (2001): "Long-Run Economic Growth: An Interdisciplinary Approach". Knowledge, Technology & Policy, 13/4: 59-70. [pdf]
	Kibritçioğlu, A. (2002):  "On the Smithian Origins of 'New' Trade and Growth Theories". Economics Bulletin, 2/1: 1-15.
	Sala-i.Martin, X. (2002):  15 Years of New Growth Economics: What Have We Learnt? Central Bank of Chile, Working Papers, No. 172.
	Fukuyama, F. (2001): "Culture and Economic Development: Cultural Concerns," in: N. J. Smelser and Paul B. Baltes, eds., International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences, Oxford: Pergamon.

---

4. Yararlanılabilecek Ek Kaynaklar (Geniş Okuma Listesi)

4.1. Birincil Ek Kaynaklar:

Bulutay, T. (1995): Yeni Büyüme Kuramları ve Büyüme, Kalkınma Konusunda Diğer Bazı Yaklaşımlar. Ankara: DPT.

Burgaz, B.; Y. Kavak (çevirerek derleyenler) (1994): Eğitim Ekonomisi - Seçilmis Yazılar -. Ankara: Pegem, Yay. Num. 14.

Coale, A. J. (1974): "İnsan Nüfusunun Tarihi". Çev.: Y. S. Tezel.

Drucker, P. F. (1994): Kapitalist Ötesi Toplum. Çeviren: B. Çorakçı. İstanbul: İnkılap Kitabevi.

Easterly, W. R..; D. L. Wetzel (1989): Policy Determinants of Growth: Survey of Theory and Evidence. Washington, DC: IBRD/World Bank, PPR Working Papers 243.

The Economist (1992a): "Economic Growth: Explaining the Mystery". The Economist, 4.1.1992, 322 (No. 7740): 17-20. [Kısmi çevirisi için bak. Kozlu (1994: 175-183)]

The Economist (1992b): "Innovation: The Machinery of Growth". The Economist, 11.1.1992, 322 (No. 7741): 19-21. [Kısmi çevirisi için bak. Kozlu (1994: 187-196)]

Freeman, C.; L. Soete (2003): Yenilik İktisadı. Ankara: TÜBİTAK Yayınları, Akademik Dizi, No. 2 (Çev.: E. Türkcan). [İngilizcesi: The Economics of Industrial Innovation; 1997.]

Frey, B. S. (1994): "Gölge Ekonomi ve İktisat Politikası". Çeviren: A. Kibritçioğlu. Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 5 [13]: 91-108.

Hicks, N. L. (1994): "Eğitim ve Ekonomik Büyüme". Burgaz ve Kavak (çev. derl.) (1994: 47-62) derlemesinde.

Hiç, M. (1994): Büyüme ve Gelişme Ekonomisi. İstanbul: Filiz Kitabevi.

Para Dergisi (1997): "Paul Romer: 21. Yüzyılın İktisatçısı (Klasik Büyüme Teorisini Sarsan Tezleriyle Nobel'e Koşan Romer'i Yalnızca Akademisyenler Tanıyor)". Para Dergisi, Sayı 127 (2-8 Şubat 1997): 42-43.

Psacharopoulos, G.; M. Woodhall (1994): "Eğitimin Ekonomik Büyümeye Katkısı". Burgaz ve Kavak (çev. derl.) (1994: 39-46) derlemesinde.

Özsoylu, A. F. (1996): Türkiye'de Kayıt Dışı Ekonomi. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.

Sahlins, M. (1972): "İlk Bolluk İçindeki Toplum". Çev.: Y. S. Tezel.

Savaş, V. (1986): Ekonomik Kalkınma. 4. Baskı. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.

Stolpe, M. (1992): Ansaetze der neuen Wachstumstheorie - ein Literaturuberblick (= Yeni Büyüme Kuramının Yaklaşımları - Literatüre Bir Bakış). Kiel: Institut für Weltwirtschaft, Kieler Arbeitspapiere, Nr. 508.

Ünay, C. (1996): Ekonomik Konjonktür (Analiz - Teori - Tahmin). 5. Baskı. Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları.

Woodhall, M. (1994): "İnsan Sermayesi Kavramı". Burgaz ve Kavak (çev. derl.) (1994: 19-27) derlemesinde.

4.2. İkincil Ek Kaynaklar:

Adelman, I. (1972): Ekonomik Büyüme ve Kalkınma Teorileri. Çeviren: V. Savaş. İstanbul: Bursa İTİA.

Akyüz, Y. (1980): Sermaye, Bölüşüm, Büyüme. Ankara: AÜSBF, ikinci baskı.

Barutçugil, İ. (1981): Teknolojik Yenilik ve Ar-Ge Yönetimi. Bursa: Uludağ Üniversitesi İSBF.

Brown, L. R. (1979): Yirmidokuzuncu Gün: Dünya Kaynakları Karşısında İnsan İhtiyaçları. Çevirenler: K. Tosun vd. İstanbul: İÜ İşletme Fakültesi İİE Yay. Num. 43.

Brown, L. R. (1991): Dünyanın Durumu 1991. İstanbul: User Dış Ticaret AŞ.

Bulutay, T. (1972): İktisadi Büyüme Modelleri Üzerine Açıklamalar ve Eleştirmeler. Ankara: AÜSBF Yay. Num. 341.

Cox, W. M. (1998): Some Unpleasant Growth Arithmetic? Dallas: FED of Dallas, Ekim.

Han, E. (1981): "Domar-Harrod Ortak Modeli Üzerine". Eskişehir İTİA Dergisi, 17/1: 103-114.

Kozlu, C. (1994): Türkiye Mucizesi İçin Vizyon Arayışları ve Asya Modelleri. Ankara: Türkiye İş Bankası, Kültür Yayınları, Num. 335.

Köse, A. H. (1992): Büyüme ve Verimlilik. Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi.

Kregel, J. A. (1982): İktisadi Büyüme Teorisi. Çeviren: O. Gökay. İstanbul: Akbank Kültür Yayınları.

Özeren, S. (1992): "Schumpeter". Gazi Üni. İİBF Dergisi, 8/2: 187-204.

Pio, A. (1993): "İçsel Büyüme Teorisinde Yeni Gelişmeler Nelerdir? Bunlar Gelişmekte Olan ve Piyasa Ekonomisine Geçiş Sürecini Yaşayan Ülkeler Açısından Ne Ölçüde Uygulanabilir?". Çeviren: N. Özkaplan. Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 4 (Sayı 10): 109-136.

Rostow, W. W. (1990): Theorists of Economic Growth from David Hume to the Present with a Perspective on the Next Century. New York: Oxford University Press.

Savaş, V. (1973): "Büyüme Teorilerinde Gelir Dağılımının Yeri ve Önemi". Eskişehir İTİA Dergisi, 9/1: 147-169.

Schumpeter, J. A. (1974): Kapitalizm, Sosyalizm ve Demokrasi. Cilt I: Kapitalizm. Çeviren: T. Akoğlu. İstanbul: Varlık Yayınları.

Smith, A. (1985): Ulusların Zenginliği. Çeviren: A. Yunus ve M. Bakırcı. İstanbul: Alan Yayıncılık.

Suiçmez, H. (1991): "Ekonomik Büyümenin Verimlilik Temeline Dayandırılması". İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 6 (61-2): 77-90.

Trak, A. (1984): "Gelişme İktisadının Gelişmesi: Kurucular". Yapıt Toplumsal Araştırmalar Dergisi, 5: 50-61.

Yıldırım, N. (1973): Neoklasik İktisadın Teknolojik Gelişme Yaklaşımı. Ankara: AÜSBF.

Yılmaz, B. (1984): Ekonomik Yapı ve Büyüme. Ankara: Hacettepe Üniversitesi İİBF.

Yılmaz, Ş. (1993): "Teknoloji Seçimi ve İstihdam". Ekonomik Yaklaşım Dergisi, 4 [10]: 21-24.

---

5. Dersle İlgili Yararlı İnternet Bağlantıları

Hangi konularda, hangi koşullara göre ve ne zaman ödevler hazırlanacağı hem derslerde hem de elektronik duyuru listesinde zamanı geldikçe öğrencilere duyurulacaktır. Dersi alan bütün öğrencilerin, elektronik duyuru listesine haftada en az bir gün (örn. Perşembe veya Cuma günleri) göz atması yararlı olacaktır! Teslim edilecek bütün ödevlerin ilk sayfasının başlığında; ögrencinin ad, soyadı, numara ve sınıfı ile, ödevin teslim edileceği günün tarihi ve ödev konusunun yer alması gerekmetedir. Hazırlanan bütün ödevlerin sonuna, yazım kurallarına uygun biçimde hazırlanacak bir kaynakçanın eklenmesi unutulmamalıdir. Ödevler hazırlanırken, gerekli bazı veri ve/veya makaleleri aşağıdaki çeşitli linklerden yararlanarak da bulabilirler:

EconGATE - İktisat'a Online Giriş

İktisadi Büyüme Araştırmaları: Seçilmiş Kaynaklar (Selected Resources on Economic Growth)

iktisatça: kuramsal ve uygulamalı iktisat araştırmaları ve linkleri

Ankara ve İnternetteki Bazı Kitapçılar
 

www.amazon.com
www.bn.com
www.ideefixe.com
www.pandora.com.tr
www.akademikitabevi.com
www.literaturkitabevi.com.tr
www.imge.com.tr
www.dostkitabevi.com
www.turhankitabevi.com.tr

[Online since: August 30, 2006] © 2006, A. Kibritçioğlu & N. E. Aydınonat

---

A Y K U T   K İ B R İ T Ç İ O Ğ L U | Anasayfa | Özgeçmiş | Yayınlar | Dersler | EconGATE | Türkiye | Dünya |

---