Türkiye’nin ödemeler dengesinin “cari işlemler hesabı” ile “net hata ve noksan” kısımlarının “aylık” (Ocak 1992 – Temmuz 2013) ve “yıllık” (1984-2013, 2013: ilk yedi ay) seyirlerini aşağıdaki iki şekilde görmektesiniz:
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası‘nın Temmuz 2013 için açıkladığı ödemeler dengesindeki (EVDS) “net hata ve noksan” tutarının 4.8 milyar dolar gibi çok yüksek bir değerde olması nedeniyle başlayan tartışma (örn.: Google, Twitter) vesilesiyle, bazı ilginç, yararlı ve/veya önemli haber, makale ve yorumları önce Twitter’da, daha sonra da burada, aşağıdaki gibi listeledim:
- TCMB (1999-2013): “Ödemeler Dengesi İle İlgili Uygulama Değişikliklerine İlişkin Çeşitli Duyurular“
- Zafer Yükseler (1998.06): “Makroekonomik Hesaplar ve Ödemeler Dengesi“
- Bahattin Büyükşahin (2003.03.07): “Ulusal Gelir Hesapları ve Odemeler Dengesi” (s. 18-19)
- Asaf Savaş Akat (2004.08): “Ödemeler Dengesi Yazıları“
- Hürriyet Gazetesi (2004.11.01): “Yöntem değişti cari açık patladı“
- Asaf Savaş Akat (2005.08.23): “‘Net Hata Noksan’ Tartışmaları“
- Uğur Çıplak (2005.11): “Ödemeler Dengesinde ‘Net Hata ve Noksan’ Kalemi Üzerine Bir Değerlendirme“
- Ferit Kula ve Alper Aslan (2010): “Net Hata ve Noksan Kaleminin Sürdürülebilirliği: 1950-2007 Dönemi Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir Analiz“
- Sabah Gazetesi (2011.08.12): “9.8 milyar dolar nereden geldi?“
- Deniz Gökçe (2011.11.20): “Net Hata ve Noksan Nereden Kaynaklanıyor“
- Asaf Savaş Akat (2011.11.22): “‘Net hata noksan’ bilmecesi“
- Faruk Boyacı (2012.01.03): “Geriye dönüp net hata noksan kalemi ne zamandan beri düzenli ve aralıksız fazla vermeye başlamıştır diye bakmaya başladığımız zaman enteresan bir birliktelik var. Türkiye turizminin tekrar çıkışa geçtiği dönemle birlikte başlıyor. Yani 2002 yılına kadar bazen artı bazen eksi veren net hata noksan kalemi, 2002’den sonra sürekli artı veriyor ve bu kriz dönemlerinde biraz daha artıyor“
- Milliyet Gazetesi (2012.02.13): “12.4 milyar dolarlık gizemli para nereden geldi?“
- Mahfi Eğilmez (2012.02.14): “Cari Açığı Nasıl Finanse Ettik?“
- Hakan Özyıldız (2012.07.07): “Net hata ve noksan (NHN) nereden kaynaklanıyor?“
- Uğur Gürses (2012.12.03): “Altın ihracatının etkisi“
- HaberX (2012.12.19): “Global Financial Integrity’nin (Küresel Finansal Dürüstlük Örgütü – GFI) ‘2001-2010 Arasında Gelişmekte Olan Ülkelerden Yasadışı Finansal Çıkış’ raporundaki yurtdışına kaçırılan para sıralamasında Türkiye 25’inci” (GFI, 2012)
- Ali Babacan (2013.01.25): “TÜİK’in hesaplamalarda yaptığı değişiklikler ile 2014’ten itibaren cari açık ve net hata noksan tarafında rakamların daha düşük gelecek“
- Turizm Güncel (2013.02.14): “Turizm gelirlerini yüzde 99 doğru hesaplamak için ne yapmak gerekiyor?“
- Mahfi Eğilmez (2013.02.15): “2012 Yılında Değişen Cari Açık ve Finansmanı“
- Mahfi Eğilmez (2013.02.17): “Dünyada Net Hata ve Noksan“
- Uğur Gürses (2013.02.28): “Dış ticaretteki iyileşme duruldu“
- Mahfi Eğilmez (2013.03.21): “Net Hata ve Noksan“
- TCMB (2013.04.24): “‘Ödemeler Dengesi İstatistikleri’ne İlişkin Yöntemsel Açıklama” (s. 11: “Net Hata ve Noksan”)
- Zaman Gazetesi (2013.09.13): “4,8 milyar doların kaynağı meçhul“
- The Lira (2013.09.13): “Temmuz’da Türkiye’ye giren 4,8 milyar $’lık kaynağı bilinmeyen paraya ilişkin değerlendirmeler“
- Fatih Özatay (2013.09.13): “Toplam sıfır çıkıyor, istatistik hataları toplamı olabilir“
- Korkut Boratav (2013.9.14): “Net Hata ve Noksan hesabı artık polis muhabiri gibi iz sürmesi gereken arkadaşların görevi haline geliyor.“
- Deniz Gökçe (2013.09.14): “Bazı yorum hatalarını yapmamalıyız!“
- Ali İhsan Karacan (2013.09.14): “Yine Net Hata ve Noksan Kalemi?” (aynı yazarın 2012.02.22 tarihli yazısı)
- Güngör Uras (2013.09.16): “Şeytan bunun neresinde?“
- Aykut Kibritçioğlu (2013.10.11): “Türkiye’deki Güncel “Net Hata ve Noksan” Tartışmaları Ortamında Yüksek Cari Açıkların Unutulmaması Gereken Önemi, 1950-2013“
- Hülya Güler (2013.10.14): “Temmuz ve Ağustos 2013’teki 8 milyar dolar’lık net hata ve noksan girişi Güney Kıbrıs’tan kaynaklanmış olabilir“
- Emre Deliveli (2014.11.17): “Demystifying Turkish UFOs“
- Aykut Kibritçioğlu (2015.04.14): “Türkiye’nin Ödemeler Dengesindeki Hiç Bitmeyen “Net Hata ve Noksan” Sorunu: Ek Gözlemler“
Konuyla ilgili olarak “Türkiye’deki Güncel ‘Net Hata ve Noksan’ Tartışmaları Ortamında Yüksek Cari Açıkların Unutulmaması Gereken Önemi, 1950-2013” başlığıyla yayınladığım (11 Ekim 2013) bir günlük yazısına http://kibritcioglu.com/iktisat/blog/?p=4147 adresinden ulaşılabilir.